Opis. Bylina 15-25 cm wysokości, z różyczką  liści odziomkowych. Łodyga pojedyncza, z 1-2 liśćmi lub bezlistna. Liscie odziomkowe w zarysie lancetowate, pierzastodzielne, z wąskimi, głęboko ząbkowanymi odcinkami. Na szczycie łodygi krótki, gesty, kłosowato-groniasty kwiatostan. Kwiaty wyrastają w kątach przysadek kędzierzawo owłosionych i zmniejszających się  ku górze kwiatostanu. Kielich z 5 ząbkami, długości 11-14 mm, pokryty gęstymi, wełnistymi włoskami. Korona purpurowa lub różowoczerwona, dłuższa od kielicha, dwuwargowa, zbudowana z rurki, wargi dolnej z 3 łatkami oraz dłuższej od niej wargi górnej silnie wygietej do przodu i opatrzonej na szczycie 2 ząbkami. Pręciki 4, dwusilne. Słupek jajowaty. Owocem torebka do 2 razy dłuższa od kielicha, na szczycie zaostrzona, z licznymi, podłużnymi nasionami. Z Polski znany jest wyłącznie podgatunek typowy subs. sudetica. Jest półpasożytem. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty są zapylane najczęściej przez błonkówki. Nasiona kiełkują słabo. Może również w niewielkim stopniu rozmnażać się wegetatywnie. Populacje są zwykle małe. Największa w Kotle Łomniczki obejmuje ok. 100 osobników.

Występowanie. Występuje tylko w Karkonoszach (Mały i Wielki Staw, Śnieżne Kotły oraz Śnieżka), na wysokościach 1100 - 1430 m n.p.m.

Siedlisko. Niskoturzycowe torfowiska przejściowe oraz źródliska w piętrze kosówki.

Zagrożenia i ochrona. Zmiany stosunków wodnych, a także skażenie powietrza, szczególnie silnie na obszarze Karkonoszy. Zamieszczony w "Polskiej czerwonej księdze roślin" i na "Czerwonej liście IUCN". Objęty Konwencją Berneńską i Dyrektywą Siedliskową.

Źródło: Flora Polski Rośliny chronione, H. Piekoś-Mirkowa, Z. Mirek, Warszawa 2006