Opis. Roślina wysokości 8-25 cm (owocująca do 45 cm), o palowym systemie korzeniowym, cała okryta białymi, włoskami. Łodyga z okółkiem 3 siedzących liści, pociętych na bardzo wąskie łatki, innych niż liście odziomkowe, które są długoogonkowe, z blaszką 3-4 pierzastosieczną, o równowąskich odcinkach końcowych. Kwiaty zwieszone, dzwonkowate; działki okwiatu o różnej barwie, na szczycie nieco odgięte. Pręciki liczne, zewnętrzne przekształcone w miodniki. Owocki z owłosiona szyjkąsłupka. W Polsce występują 2 odmiany: var. partensis i var. nigricans o kwiatach czarnofioletowych. Krzyżuje się z sasanką otwartą, wiosenną i zwyczajną. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Pierwsze liście pojawiają się tuż przed kwitnieniem. Często kwitnie powtórnie w jesieni. Populacje liczą nawet do kilku tysięcy osobników.
Występowanie. Rośnie na niżu oraz w pasie wyżyn południowych. Chroniona w niektórych parkach narodowych oraz licznych rezerwatach (np. Wiosło Duże, Nowa Wieś Wielka, Tarkowo, Folusz, Jata, Zelejowa).
Siedlisko. Występuje w różnych zbiorowiskach muraw kserotermicznych, leśnych i zaroślowatych. Rośnie w miejscach płaskich, na skraju borów lub upraw sosnowych oraz na silnie nachylonych zboczach dolin rzecznych, jarów, wąwązów, skarp i wzniesień o wystawie południowej.
Zagrożenie i ochrona. Zaorywanie muraw, sukcesja krzewów i drzew oraz ekspansja wysokich mocnych kęp traw. Nie jest to gatunek zagrożony, wykazuje nawet tendencję do zajmowania siedlisk wtórnych.
Źródło: Flora Polski Rośliny chronione, H. Piekoś-Mirkowa, Z. Mirek, Warszawa 2006